Na kulááŋa nɔ kuɔ́ŋɔ nuasúɛ
Kí íŋónyí 15
Iŋónyí 1
Tuful tú nuasúɛ
Tuful tú nuasúɛ nyi 23, tukólópítín 16, imfóóŋ 7
Nunamá enú túpíɔ́ŋɔnɛ́ : na tuukɔ́n, ne tuukétí.
Aa, Bb, Cc, Dd, Ee, Ɛɛ, Ff, Gg, HH, Ii, KK, Ll, Mm, Nn, Ŋŋ, Oo, Ɔɔ, Pp, SS, Tt, Uu, Ww, Yy.
Iŋondítónyínyí
Ɔ́nuɔ́ŋɔ́ núond núlááŋa pipúk píɔ́ŋɔnɛ́ɛ.
Aa, afal malfaiteur
Bb, ambak. corbeille
Cc, cim. tout droit
Dd, kikɔnd. pied
Ee, embil. noix de palme
Ɛɛ, ɛtɔ. tête
Ff, fɛɛfɛ. . . . . . tabac
Gg, iŋgálɛn. . pépinière
HH, hányanɛ. . fer à repasser
Ii, iŋínd. . . . . . . calebasse
KK, kikuma. . . . . . bélier
Ll, ɔlɔmbɔ. bouteille
Mm, melúŋe. . . ignames
Nn, nupɔ́nɔ. . . . . lime
Ŋŋ, iŋaká. . . . . . corbeille
Oo, ikokó. . . . . . . petit panier
Ɔɔ, ɔtɛ́m. . . . . . . cœur
Pp, putɛ́. . . . . . . arbre
Ss, isɛ́nd. . . . . . écureuil
Tt, kitɛndɛ́. . . . . palmier
Uu, kitúmbɛ́ɛ. mouton
Ww, awaŋ. . . . . . . rivière
Yy. yɔɔ́nɔnɔ́. couteau
Iŋónyí 2
Imfóóŋ sí imfúényée
Imfóóŋ sinyɛ́ɛ́ "a,i,o" ɛ́ɛpitɛɛtɛn ɛ́ɛ́ imfóóŋ sí imfúényée á kiákí ɛ́ɛ́ síɔ́píɔ́ŋɔ síond sípílááŋa nunámá númoómí tɛ na nuasúɛ tɛ ne nufelensié.
Pulinsí
a. atana. parapluie
i. itik. drapeau
o. ikokó. petit panier
Iŋónyí 3
Tukólópítín tú imfúényée
Tukólópítín túnyɛɛ́ "f, k, l, m, n, p, s, t" ɔ́ɔ́píɔ́ŋɔ tuónd túpítɛɛtɛn nunamá nú moómí tɛ na nuasúɛ tɛ ne nufelensíe.
Pulinsí
afal. malfaiteur
kiyoyó. . safou
ilimí. . . . . rêve
moso. arachides
ninamá. . génération
pisa. chenilles
asak. chanson
kilití. . . . . . nœud
kikoyó. . . . grelot
Iŋonyí 4
Ikelú
Ɔ́ kuɔ́ŋɔ nuasúɛ tumayɔ́ɔ́n ikelú íyaándɛ́, waamákátán ne weesekén. É píénsi pílotí tuálááŋa ekelú amákátán, pímotí ekelú eselén, ɛ́ɛ́ kipúk tiséndí kupá kúɛ́yɛ́.
Ekelú úmɛnɛ́mɛnɛ́ɛ
Pulinsí pú ekelú úmɛnɛ́mɛnɛ́ɛ epue .
Púɔ́píɔ́ŋɔ ki imfóóŋ mɛnɛ́mɛnɛ́ɛ, púnyi ɛlɛɛ́ pulinsí pú felensí papílanɛ́ accent aigu
Pulinsí.
akán. . . . . . . . . crabes.
nitál. . . . . . . . . tour des reins.
oyoó. . . . . . . . musaraigne
kitolí. . . . . . . . sorte de danse
ipás. . . . . . . . . hernie
olokí. . . . . . . . . malfaiteur
NP: Nɛkɛ́ peseé
Tɛ púpá tiɛkíɛ ɔtiɔ́ŋ pulinsí pú ekekú ó nukólópítín mɛnɛ́mɛnɛ́ɛ.
Ekelú weeselén
Tutipá tuɔ́ŋɔ pulinsí́ pú ekelú weeselén. Imfóóŋ kitikit ɛ́mɛ́nyɛɛ́n kati pulinsié, laáŋ yɛ́ɛ ekelú eselén.
Pulinsí
akan. natte
akak colonne vertébrale
nipal. canne à sucre
nika. dépeçage
Leçon nº 5:
La lettre "ŋ"
La lettre "ŋ" ne se rencontre pas en français. Il ne faut par conséquent pas la confondre avec le "n". Elle se prononce comme le "ng" dans les mots "gang, jogging, sang".
Exemple :
iŋilí. . . . . . . . . . chemin
kisaŋalá. . . . . . . claie
oŋolí. . . . . . . . . . corde
iŋáta. . . . . . . . . . coussin
kipáŋ. . . . . outre en terre cuite
iŋaká. . . . . . . . corbeille
aŋalá. . . . . . . . mulot
iŋák. . . . . . . . . pangolin
Leçon nº 6:
La lettre "ɔ"
Cette lettre se prononce comme "o" dans les mots français "port, conte, folle".
Exemple :
ɔsɔsɔ́. . . . . . . . jeune palmier
iŋɔs. . . . . . . . . . perroquet
ɔtɔ́. . . . . . . . . cendre
ɔkɛp. . . . . . . . . fleur de palmier
ɔkɔkɔ́. . . . . . palmier abattu
itɔk. . . . . . . . . . estomac
ɔsɔl. . . . . . . . . . fièvre
ɔlɔmbɔ. . . . . . . . bouteille
ɔɔlɔ́. . . . . . . . . dette
Leçon nº 7:
La lettre "ɛ"
La lettre "ɛ" est courante en nuasúɛ et se prononce comme le "è" ou le "ai" dans les mots français "mère, claire".
Exemple :
ɛnɛm. chauve-souris
ɛtɛm. défrichage
ikɛlɛk. calebasse
isɛkɛs. tamis
fɛɛfɛ. tabac
